Bergama’da yapılan araştırmalarda bulunan kalıntılar, keramikler ve aletler yöredeki yerleşmenin Neolitik Çağda başladığını göstermiştir. Akropolün eteklerindeki toprak dolgular arasında bu döneme tarihlenen taş bıçaklar, üvedik tepede nefrit taşından bir balta bulunmuştur. M.Ö.4000’e tarihlenen bu eserleri Bronz Çağa ait vazolarla keramikler izlemiştir. Arkaik dönemde küçük bir yerleşim olan ancak bu dönem kalıntılarının çok az olduğu, Pergamon’dan buluntular akropolde M.Ö.800 yıllarında bir yerleşim olduğunu göstermiştir.
Akropolde 1883-1885 yıllarında yapılan kazılarda büyük bir yapının kalıntıları ortaya çıkmış ve çevresindeki bir çok mimari parçalar bu yapının bir deprem sonrası yıkıldığını ortaya koymuştur. Athena tapınağından dokuz, tiyatro terasından 55 m. yüksekliğindeki yapının Athena temennası ile bağlantısı olduğu, doğusundaki kapı ve merdivelerin de kütüphaneye çıktığı anlaşılmıştır. Bu yapının bulunduğu teras akropolün en yüksek yeridir. Daha önce burada bir helenistik dönem yapısı olduğu, alanın kemer ve tonozlarla takviye edilmiş, çevresi de stoalarla çevrelenmiştir. Buraya Romalıların tanrılaştığı kabul edilen imparatoru Traianus’un (M.S.98-117) tapınağı yapılmıştır. Tapınak İmparator Hadrianus (M.S.117-138) döneminde tamamlanmıştır.Burada yapılan kazılarda her iki imparatorun bugün Berlin Müzesi’nde olan iki heykeli bulunmuştur.
Ayvalık’ın gözbebeği Cunda Adası, ortak kültürlerle sulanan renkli bir çiçek gibi masmavi bir cennetin ortasında yüzünüzü güldürüyor. Sakin Patriçia Plajı, Arnavut kaldırımlı sokakları ve taş evleri, Taksiyarhis, Agios Yannis ve Panaya Kiliseleri, sahil şeridinde sıralanan balık restoranları Cunda'yı ayrıcalıklı kılıyor.
Ayvalık’ın gözbebeği Cunda Adası, ortak kültürlerle sulanan renkli bir çiçek gibi masmavi bir cennetin ortasında yüzünüzü güldürüyor. Sakin Patriçia Plajı, Arnavut kaldırımlı sokakları ve taş evleri, Taksiyarhis, Agios Yannis ve Panaya Kiliseleri, sahil şeridinde sıralanan balık restoranları Cunda'yı ayrıcalıklı kılıyor. Tepeye çıktığınızda sizi muhteşem bir manzara karşılayacak; sonsuza kadar uzanan bir deniz ve karşınızda irili ufaklı bir sürü ada… Bu tepe, eski bir lav birikintisinden oluşmuş ve yuvarlak bir görüntüsü olduğu için sofraya benzetilmiş. Buraya gelenlerin ziyaret etmeden geçemediği yer ise şeytanın ayak izi şeklindeki çukur. Bu çukur tepenin en ucunda bulunuyor ve demir parmaklıklarla çevrili. Çok rüzgârlı olan bu noktada insanlar bu çukura para atarak dilek diliyor ve demirlere kırmızı kurdeleler bağlıyor.
Yeniçarohori, aslında Küçükköy’ün eski adı. Yeniçerilerin yeri anlamına gelen Yeniçarohori de Osmanlı Dönemi’nde Midilli adasının alınması sonrası 1400’lerde çıkan isyanları bastırmak için yeniçerilerin geçici bir süreyle buraya yerleştirilmesi sonucu Rumlar tarafından koyulmuş bir isim. Zamanla Rumların yaşamaya başladığı Yeniçarohori'ye, kuvva-i milli ye hareketi ile Boşnak kökenli yurttaşlarımız yerleşiyorlar. Akıllı köy projeleri ile bir Sanat Köyüne dönüştürülen Küçükköy, Sarımsaklı plajlarını da içine alan harika bir yaşam alanına dönüşüyor. Çok sayıda Rum mimarisine ait yapılar restore ediliyor. Çok ünlü Sanatçı, Film Yıldız, İş Kadını Yeniçarahori'ye yerleşmektedirler.
